Видеотека
«Тайны. Судьбы. Имена». Ахмет Байтурсынов
Ахмет Байтурсынов (1873-1937) - казахский общественный и государственный деятель, член Коммунистической партии большевиков (ВКП б) (репрессирован в 1937 году), просветитель, ученый-лингвист, литературовед, тюрколог, переводчик. Байтурсынов был блестящим литератором, педагогом, лингвистом. Он реформировал казахскую письменность на основе арабской графики, дав возможность пользоваться ею миллионам казахов, живущих за границей. В 1912 году Ахмет Байтурсынов исключил все чисто арабские буквы, не используемые в казахском языке, и добавил буквы, специфические для казахского языка.
"Ахмет Байтурсынов - великий сын казахской степи "
Он был настоящим учителем нации, он стремился пробудить дремлющий казахский народ, подобно «шмелю», он научил казахов любить казаха, вклад Ахмета Байтурсынова для казахского народа безграничен. Он — акын, он — общественный деятель, он — первый казахский литературный теоретик-лингвист, ученый-просветитель. Он — один из лидеров идеи Алаш. Ради казахского народа он пятикратно попадал под арест и не уставал говорить: «Не спешите! За нами есть судья...», позже его приговорили к расстрелу. Знать и ценить его жизненный путь, деятельность, идеи — наш общий долг.
«Ахмет Байтурсынов - сеятель человечности и знаний»
Сеятель человечности – вышел я в путь,
Пошёл туда, где нет зелени, цветов.
Посеял там зерна человечности
Дабы счастья людям подарить.
(Адамдық диқаншысы – жолға шықтым,
Көгі жоқ, көгалы жоқ қырға шықтым.
Тұқымын адамдықтың шаштым, ектім,
Көңілін көтеруге құл халықтың).
Ахмет Байтурсынов. Они были первыми. Ғаламшар
Честная и беспристрастная. Понятная и чабану и учителю. Газета Казах. Первая общенациональная. Ни по качеству, ни по разнообразию тематики и уж тем более тиражу с ней не могла сравниться ни одна из предшественниц. За этим ее создатель Ахмет Байтурсынов следил лично.
«Өмір жолы». Ахмет Байтұрсынов
Ахметтің саяси жолы 33 жасында басталды. 1905 жылы Қоянды жәрмеңкесінде жазылған Қарқаралы петициясы авторларының бірі Ахмет Байтұрсынұлы болды. Осы құзырхатқа 14500 адам қол қойған.
Онда жергілікті басқару, сот, халыққа білім беру істеріне қазақ елінің мүддесіне сәйкес өзгерістер енгізу, ар-ождан бостандығы, дін ұстану еркіндігі, цензурасыз газет шығару, баспахана ашуға рұқсат беру, қазақ даласына орыс шаруаларын қоныс аударуды үзілді-кесілді тоқтату талап етілген болатын.
Ахмет. Ұлт ұстазы
Қазақ жазуын реформалаған және ұлт – азаттық қозғалыс көшбасшыларының біріне айналған көрнекті ағартушы және қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының өмірі туралы өмірбаяндық серия. Сонымен қатар, Серия ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы зиялы қауымның басына түскен сынақтар мен трагедиялар туралы баяндайды.
Ахмет Байтұрсынұлы \ Ғибратты ғұмырлар \ Асыл арна
Ахмет Байтұрсынов араб графикасы негізінде алғашқы қазақ әліпбиін құрастырды. Ол кезде түркі мемлекеттерінің 90% - ы хатта дәл осы қаріпті қолданған. Ғалым Орынборда өткен ғалымдардың қазақ-қырғыз съезінде жаңа әліпбидің ерекшеліктерін атап өтті: "жаңа әліпбидің ерекшеліктері — тез жазылуда, балаларды оқыту кезінде әр әріп бөлек бөлінеді, жазбаша нұсқасы баспаға өте ұқсас. Қазір қазақ әліпбиіне тең келер ешкім жоқ. Бізде латын әліпбиі ең жақсы болған кезде, латын әліпбиі де пайдасыз болады. Әдемі әріптермен азғырылып, бүкіл мәдениетті ысырап ету керек пе?", деді ол. Осылайша, 1913 жылдан бастап Ахмет құрастырған әліпби барлық медреселер мен орыс-қазақ мектептерінде қолданылды.